WĘDRÓWKI PO PRZYRODZIE MORAWSKIEGO KRASU
Witamy państwa w Regionie Blanenskim ...
... na obszarze Morawskiego Krasu, w regionie bogatym i gościnnym, leżącym w
samym sercu Moraw Południowych, kochanym przez własnych mieszkańców, podziwianym
przez gości przyjezdnych, opiewanym przez poetów ...
Region Blanenski i Morawski Kras z „odstępem“
Region Blanenski i Morawski Kras znajdują się między Wyżyną Drahanską i Czeskomorawską, na północ od morawskiej metropolii Brna. Najwyższym miejscem Morawskiego Krasu jest Skała Heliša (613 m), następnym ważnym szczytem jest góra Podvrší (590 m) w Veselicy, szczycąca się nowoczesną wieżą widokową, która po pokonaniu 168 schodów otworzy przed Państwem zachwycające widoki na przyrodę krasowego rejonu.
Dla wodniaków i „wodników“
Na prezentowanym Państwu obszarze znajduje się malownicza dolina rzeki
Svitavy, która w lecie staje się celem licznych wodniaków. Właściwy obszar
Morawskiego Krasu jest odwadniany przez podziemną rzeczkę Punkvę. Ośrodkiem
rekreacyjnym i sportów wodnych są Jedovnice, szczególnie okolice stawu Olšovce
(zob. rys.). Wygodne zaplecze dla relaksacji bezpośrednio w Blansku oferuje
Państwu rejon rekreacyjny Palava ze sztucznym zbiornikiem wodnym. Państwo
możecie odpoczywać także nad innymi naturalnymi i sztucznymi zbiornikami wodnymi
zbudowanymi w naszym regionie.
Tajemnice Lesnického slavína
(obszaru leśnego poświęconego zasłużonym osobistościom)
W regionie Blanenskim możecie Państwo znaleźć też niezwykły park przyrodniczy z bogatą kolekcją cennych zagranicznych roślin drzewiastych - dendrologiczne arboretum w Křtinach. Obszar leśny nie jest przeznaczony tylko dla specjalistów, ale wytwarza także piękne zaplecze rekreacyjne oddziaływujące na odczucia estetyczne. W areale znajduje się wiele płyt i pomników pamięci poświęconych ku czci zasłużonych leśników i artystów opiewających piękno przyrody.
Wymawiając nazwę „Morawski Kras“ większości z nas na myśli pojawią się
unikatowe jaskinie krasowe. W rzeczywistości chodzi o rozległy kompleks
niezwykłych zjawisk przyrodniczych, rozciągających się na powierzchni 92 km2.
Obszar można rozdzielić na trzy części: część północną - odwadnianą przez rzekę
Punkvę; środkową - w dorzeczu Křtinskiego potoku; i południową - leżącą w
dorzeczu Říčky. Z ogólnej liczby 1100 odkrytych jaskiń dla publiczności są
udostępnione tylko cztery, znajdujące się w północnej części Krasu (Punkevní,
Kateřinská, Balcarka a Sloupsko-šošůvské). Wszystkie pozostałe są przed
publicznością utajone. Wejście do nich jest zabronione nie tylko z powodu
ochrony cennych form zjawisk krasowych przed niezdyscyplinowanymi turystami, ale
przede wszystkim ze względu na bezpieczeństwo. Osobom ciekawszym i kochającym
przygody polecamy jednak zwiedzić kilka suchych jaskiń, w większości dobrze
oświetlonych światłem dziennym, które mogą je sobie obejrzeć bez ryzyka - np.
Pekárnu, Kostelík, Jáchymku, Kůlničku, Kolíbky v Rudici (zob. rys.) itd.
• Jaskinie Punkevní
Wchodzą w skład najdłuższego systemu jaskiniowego w Republice Czeskiej,
Jaskini Amatorskiej. Podczas jej zwiedzania znajdziecie się Państwo na samym
dnie przepaści Macocha, głębokiej 138,7 metrów. Wcześniej po drodze Państwo
zwiedzicie kilka potężnych sal bogato zdobionych krasowymi naciekami
krystalicznymi. Do najciekawszych należy Sala im. Masaryka - najpiękniejsza
grota Morawskiego Krasu. Zwiedzanie kończy się romantycznym spływem po
podziemnej rzeczce Punkvie.
• Jaskinia Kateřinská (Katarzynki)
Posiada największą publiczności dostępną salę podziemną w Republice
Czeskiej (długość 97 m, szerokość 44 m, wysokość 20 m) z unikatową dekoracją,
którą tworzy grupa niezwykle cienkich, aż 4 m wysokich stalagmitów laskowych w
tzw. Lasku bambusowym. O doskonałej akustyce Sali Głównej możecie się Państwo
przekonać słuchając podczas zwiedzania prezentowanych utworów muzycznych. Kilka
razy w roku odbywają się tu koncerty muzyczne i pieśni.
• Jaskinia Balcarka
Dwupiętrowy labirynt rozczłonkowanych korytarzy, połączonych z kominami i
wysokimi salami, z bardzo bogatą, wielokształtną i kolorową dekoracją
stalaktytową (zob. rys.). Naturalny portal wejściowy jest ważnym miejscem
paleontologicznym i archeologicznym, w którym znaleziono liczne kości zwierząt
ze starszego okresu czwartorzędowego, narzędzia krzemienne i kościane oraz
palenisko ludzi ze starszej epoki kamiennej.
• Jaskinie Sloupsko - šošůvské
Rozległy kompleks korytarzy i sal w dwóch piętrach, połączonych potężnymi
przepaściami podziemnymi, posiadającymi głębokość až 80 metrów. W Jaskini Eliški
z wyjątkową dekoracją stalaktytową są organizowane z różnych okazji koncerty
muzyki kameralnej. Jaskinie są także wykorzystywane przy leczeniu górnych dróg
oddechowych - tzw. speleoterapia. Częścią składową tego systemu jaskiniowego
jest też potężna pieczara Kůlna (Szopa), jedno z najsłynniejszych tutejszych i
najlepiej spenetrowanych znalezisk archeologicznych.
Na uwagę zasługują również typowe krasowe kaniony Pustý i Suchý žleb,
Zapadlisko Bílé vody a szczególnie Jaskinia Amatorska, niedostępna dla
publiczności. Niepowtarzalnych doznań przynosi zaś mrożące w żyłach krew
spojrzenie w otchłań przepaści Macocha (z Mostku Górnego lub Dolnego). Dominantą
części środkowej Morawskiego Krasu jest Zapadlisko Rudickie, gdzie pod ziemią
znikają wody Potoku Jedovnickiego i z powrotem na powierzchnię wypływają aż po
dwunastokilometrowej wędrówce tajemniczymi podziemiami przy Býčí skále (Skale
Byka) w Josefovie, gzie znaleziono znany brązowy posążek byczka.
Niezwykłe bogactwo i szeroka paleta zjawisk krasowych oraz cenna fauna i
flora są przedmiotem ścisłej ochrony. Już w 1956 roku to największy i najlepiej
rozwinięty obszar krasowy w Republice Czeskiej został uznany za chroniony obszar
krajobrazowy. Najcenniejsze miejsca są dodatkowo chronione w 14 rezerwatach
przyrody, w których występują liczne unikaty przyrody żywej i nieżywej, np.
tylko na dnie przepaści Macocha występuje zarzyczka Matthiolego. Podziemia
krasowe są zimowiskiem nietoperzy, typowych przedstawicieli fauny jaskiniowej.
Interesy ochrony przyrody respektuje ekologiczny transport w Morawskim
Krasie. Od Skalního mlýna (Młyna Skalnego) do Jaskiń Punkevnich i z powrotem
Państwa przewiezie pociąg drogowy, niezapomnianych wrażeń dostarcza też jazda
linowym wyciągiem kabinowym od Jaskiń Punkevnich do Mostku Górnego nad
przepaścią Macocha.
| Czynne | Provoz | Długość trasy | Czas zwiedzania |
| Punkevní | przez cały rok | 1170 m | 60 min |
| Kateřinská | Únor - říjen | 430 m | 30 min |
| Balcarka | Únor - říjen | 600 m | 45 min |
| Sloupsko-šošůvské | Únor - říjen | 890 m (trasa krótka) | 60 min |
| Únor - říjen | 1670 m (trasa długa) | 100 min |
Rady praktyczne: ze względu na ogromną popularność jaskiń Morawskiego Krasu przepustowość zwiedzania jaskiń (szczególnie w okresie letnim) bywa zupełnie wyczerpana na wiele tygodni do przodu. Zalecamy więc wszystkim zainteresowanym zwiedzaniem Morawskiego Krasu (szczególnie Jaskiń Punkevnich), aby zarezerwowali sobie bilety wstępu minimalnie 14 dni wcześniej.
Rezerwację prowadzi Ústřední informační služba (Centrala Usług Informacyjnych) Skalní mlýn:
Tel. 516 413 575, fax 516 415 379, email uismk@cavemk.cz
Za poznawaniem do Krasu
Ścieżka nauczająca Macocha (6 km, 16 przystanków)
Państwo wyruszycie ze Skalního mlýna (Młyna Skalnego) w kierunku do Kateřinské jeskyni (Jaskini Katarzynki). Niech Państwa nie zniechęcą ostre podejścia między Suchým a Pustým žlebem na szlaku zwanym Chobot. Ten zaprowadzi Państwa na Horní můstek (Mostek Górny) nad przepaścią Macocha. Aż się Państwo dostatecznie pokochacie spojrzeniami w otchłań przepaści, która się stała metą życiową wielu samobójców, następne kroki Państwa zaprowadzą na Koňský spád, gdzie możecie Państwo kochać się kolejnymi wspaniałymi widokami. Stąd Państwo zejdziecie do doliny Pustého žlebu, gdzie znajdziecie Państwo stację dolną kabinowego wyciągu linowego, wejście do Jaskiń Punkevních i przystanek końcowy łódek podziemnego spływu. Na koniec wyruszcie Państwo w kierunku kolorowego pociągu drogowego, który zawiezie Państwa z powrotem do Skalného mlýna.
Ścieżka nauczająca Josefov (10 km, 24 przystanków)
Państwa „bajkowe“ wędrowanie rozpoczyna się na skrzyżowaniu U sedmi dubů (Pod siedmioma dębami) pod Adamovem. Na tym szlaku Państwo macie możliwość poznać romantykę Josefovského údolí (Doliny Josefovskiej), która jest znana m.in. także dzięki istnieniu podziemnych fabryk z okresu drugiej wojny światowej. Znajdziecie się Państwo przed Jaskinią Býčí skála (Skała Byka) i otworzy się przed Państwem widok np. na źródła Jedovnického potoka (Potoku Jedovnickiego).
Ścieżka nauczająca Říčky (3,5 km, 10 przystanków)
Początek znajduje się poniżej miejscowości Ochoz przy zapleczu rekreacyjnym o pierwotnej nazwie Hádek. Droga prowadzi przez malowniczą dolinę wzdłuż potoku Říčky, obok Jaskini Ochozskiej do Jaskini Pekárna. Następnie czeka Państwa ostre podejście do Zapadliska Hostěnickiego i zalesioną doliną wrócicie się Państwo z powrotem do Hádka.
Ścieżka nauczająca Rudickié propadání (Zapadlisko Rudickie) i Jedovnicko (okolice Jedovnic) (9 km, 13 przystanków)
Z rynku w Jedovnicach wyruszycie Państwo obok znanych stawów Olšovce i Budkovan. Zgodnie z biegiem Potoku Jedovnickiego dostaniecie się Państwo aż do fascynującego Zapadliska Rudickiego. Z Rudice wyruszycie Państwo z powrotem do Jedovnic.